Περιπτώσεις που τα παιδιά βιώνουν πένθος
- διαζύγιο
- μετακόμιση
- απώλεια γονέα ή απομάκρυνση γονέα
- απώλεια φίλου ή φιλίας
- απώλεια κατοικίδιου
- απώλεια εμπειριών λόγω φυσικής καταστροφής
- απώλεια πατρίδας στην περίπτωση μετανάστευσης
- απώλεια παππού/ γιαγιάς
- αλλαγή σχολείου
- νοσηλεία
- αναπηρία
- απώλεια των νεογιλών δοντιών
- απώλεια αγαπημένου αντικειμένου
Η προσέγγιση ανάλογα με την ηλικία των παιδιών
- Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, αν και αντιλαμβάνονται την απουσία ενός σημαντικού προσώπου από το περιβάλλον τους, δεν κατανοούν όμως την οριστικότητα της απώλειας. Πιστεύουν ότι αυτός που πέθανε μπορεί να γυρίσει ή ότι εξακολουθεί να ζει, να σκέπτεται και να αισθάνεται εκεί που βρίσκεται.
- Τα παιδιά σχολικής ηλικίας κατανοούν ότι η απώλεια είναι ένα μη αναστρέψιμο γεγονός αλλά πιστεύουν ότι συμβαίνει μόνο στους άλλους.
- Οι έφηβοι συνειδητοποιούν ότι όλοι οι άνθρωποι, όπως και οι ίδιοι, είναι θνητοί. Επίσης είναι σε θέση να δώσουν μεταφυσικές και συμβολικές ερμηνείες στην απώλεια που βιώνουν.
Πώς δείχνουν τα παιδιά το θρήνο τους;
- Σωματικοί πόνοι
- Προβλήματα ύπνου
- Διατροφικές διαταραχές
- Διάσπαση προσοχής
- Παλινδρόμηση σε προηγούμενα αναπτυξιακά στάδια
- Θυμωμένο ή στερεοτυπικό παιχνίδι
- Μαθησιακές δυσκολίες
- Ευερεθιστότητα
- Εμφάνιση φόβων – φοβιών
- Temper tantrums
- Προσκόλληση σε ενήλικες
- Θυμός, επιθετικότητα
Βοήθεια ειδικού χρειάζεται όταν:
- Δεν συμμετέχει σε παιχνίδι για μήνες
- Κλαίει, είναι λυπημένο και απογοητευμένο το περισσότερο διάστημα
- Δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί και αποσύρεται από το σχολείο για μήνες
- Φαίνεται να είναι πολύ προβληματισμένο με την απώλεια
- Αναφέρει ότι δεν θέλει να ζει ή δεν έρχεται στο νέο σπίτι
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς:
- Εξηγήστε τους λόγους της αλλαγής
- Βοηθήστε το παιδί να συλλέξει πληροφορίες για την νέα κατάσταση που θα βιώσει
- Δώστε τη δυνατότητα να εμπλακεί στην αλλαγή και να πάρει μέρος σε αποφάσεις που το αφορούν
- Παροχή ασφαλούς περιβάλλοντος όπου το παιδί μπορεί να εκφραστεί ελεύθερα
- Εκμάθηση τρόπων συναισθηματικής έκφρασης (παιχνίδι, γράψιμο, ζωγραφική, σχέδιο, μουσική, ποίηση κτλ)
- Ξεκάθαρες και ειλικρινείς πληροφορίες ώστε να καταλάβουν τι έχει συμβεί αληθινά
- Εξασφάλιση χώρου και χρόνου στα παιδιά να μιλήσουν, να ρωτήσουν, να μοιραστούν τις ανησυχίες τους
- Παραμείνετε στη καθημερινή σας ρουτίνα
- Παραμείνετε στους κανόνες και τις συμφωνίες σας
- Επιτρέψτε τη συμμετοχή των παιδιών, εφόσον είναι επιθυμητή από τα ίδια, στις τελετουργίες
- Μοιραστείτε και μιλήστε για το δικό σας πένθος
- Αναζητήστε βοήθεια για το χειρισμό του πένθους σας
- Ενημερώστε τους ανθρώπους με τους οποίους έρχεται σε επαφή το παιδί για την απώλειά του
- Αναζητήστε βοήθεια αν νιώθετε ότι το παιδί δυσκολεύεται ιδιαίτερα με αυτή την απώλεια
Πόσες και ποιες απώλειες έχετε βιώσει μέχρι στιγμή στη ζωή σας; Πώς τις χειριστήκατε; Τι σας διευκόλυνε και τι σας δυσκόλεψε κατά τη διάρκεια του χειρισμού τους; Για ποιες από αυτές είναι ενήμεροι οι δικοί σας άνθρωποι;
Εκφράσεις που ΔΕΝ βοηθούν να ακούει όποιος βιώνει την απώλεια του μωρού του:
- «Θα το ξεπεράσεις!»
- «Θα αποκτήσεις άλλα παιδάκια»
- «Τουλάχιστον έχεις το άλλο σου παιδί»
- «Μην είσαι τόσο στεναχωρημένη, δεν ήταν καν μωρό ακόμη»
- «Ξέρω ακριβώς τι περνάς»
- «Αισθάνεσαι καλύτερα σήμερα;» «Έχεις σκεφτεί ότι θα είναι όλο και πιο εύκολο;»
- «Αυτό που χρειάζεσαι είναι να ξαναμείνεις έγκυος»
- «Δεν απασχολείς αρκετά το μυαλό σου, το σκέφτεσαι πάρα πολύ»
- «Ο Θεός χρειαζόταν το μωράκι σου»
- «Τουλάχιστον είναι στον παράδεισο τώρα και σε βλέπει από ψηλά»
- «Ήταν το μωράκι σου που σε βοήθησε να μείνεις έγκυος/ που σε γλύτωσε από το τροχαίο»
- «Λυπάμαι, δεν ξέρω τι να πω!», «Χαίρομαι που σε βλέπω», «Εύχομαι τα καλύτερα για σένα»
|
